3 Eylül 2009 Perşembe

work and travel hakkında


Hakkında Serisi2 - Work 'n Travel
Hakkında serisini yazmaya devam ediyorum. İkinci başlığım, yine içeriden bir dille, eğrisiyle doğrusuyla yaşadığım bir tecrübenin sonucu oluştu. Work 'n Travel organizasyonu. Bu yazıyı yazmadan önce kendime 14 şarkılık bir playlist yaptım, biraz okudum (bu yaz gazeteleri ve internet haberlerini yoğunlukla meşgul etmişe benziyor bu organizasyon), şimdi de kalemi aldım elime yazıyorum.

Organizasyon hakkında bilgi geçersem öncelikli olarak, yaz aylarında üniversite öğrencilerinin amerikada J1 çalışma vizesi ile çalışmalarını sağlayan bir olay bu. Türkiye ayağında yurtdışı eğitim ve danışmanlık şirketleri öğrenci bulur, amerikadaki sponsor şirketler iş bulur, öğrenci de bu iki şirkete para öder, uçağa atlar gelir başlar çalışmaya. Kaba olarak böyle bir organizasyon. İşler, kalburüstü zekası olan tüm insanoğlunun yapabileceği nitelikte, iş tecrübesi ya da bilgi dağarcığı, dil becerisi gibi ön koşulu olmayan işlerdir. Basit ayak işleri olarak tabir etmek doğru bana göre, internette ve gazetelerdeki başlıklar ise köle , Kunta Kinte işi olarak tabir etmiş. (http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/12138400.asp?gid=229)

Öğrenciye katkıları olarak sıralanabilecek şeyler, farklı bir kültürün içinde yaşama duygusundan öte bir şey değildir. Hiç bir öğrenci, çalıştığı bu işten referans alıp, CV'sine yazmayı düşünmez. Hizmet sektörünün en alt kademesindeki işlerde çalışılır genel olarak. Fabrikada balık temizleme, otelde kat hizmetçisi, bar-lokantalarda bulaşıkçı, eğlence parkında birbirinden gereksiz, eğlencesiz işler. İş tecrübesi sabit ve basit olduğundan, iş dışı hayattan kopardıkların Türkiye'ye dönüşünde elinde kalacaktır. İş dışı hayat ise, etrafı gezip, konserlere gitmek, arkadaşlarında sohbet etmek, film izlemek, kendince eğlenmeye ve vakit geçirmeye çalışmak, ya da Türkiye'ye dönüşünde başlayacağın bir projeye ayak yapmak civarında dolanır (bilmiyorum şimdiye kadar ne kadar iyimser olduğumu farkettiniz mi?). Paraymış diyolar bu programın en büyük katkısı, değil. İngilizce imiş, o belki biraz. Amerikayı gezip görmekmiş, inanıyorum ve tecrübe ile görüyorum ki iş bitişi amerikayı gezmeye vakti, parası ve niyeti olan mutlu azınlıktan biriyim. O da pek sayılmaz yani.

Öğrenciden götürüsü olarak özellikle sıralanacak bir şey yok bence. En kötü tecrübeler bile, ki çok kötülerini yaşadım, hep bir getirisi olan noktaya geleceğine inandığım olaylardır. Gerzek bir işverene sahip olup, sürekli ordan oraya çağırılmak, işe giderken adımlarının geri geri gitmesi, üstelik iş yok bahanesi ile para kazanmamızı engelleme çabaları, işten ayrılma kararı aldığında ise, vizenin iptal edilip sınır dışı edileceğine varan tehditler. Hepsinden bir şekilde sıyrıldım ama stres dolu bir kaç haftam oldu, şu güzel yaz günlerinde. Öğrencinin kendine güveninin azalması olarak belki bir şeyler daha karalanabilir. Eyalette çalıştırılan en az çalışma ücreti ile çalıştığını bilmek, bir tarafta Türkiye'nin en iyi üniversitesinde eğitim görmek, diğer yanda üzerinde çalışan süpervizörün bilgisayar kullanmayı bilmediğini görmek, insana ciddi anlamda güven sarsılması yaşatıyor. Yine okuduğum bazı haberlerden konuşuyorum, bazı öğrenciler sokaklarda uyukluyormuş. Hatta birisi şizofren olmuş, amerikaya geldikten bir ay sonra (http://www.ntvmsnbc.com/id/24986737/) (http://www.milliyet.com.tr/Yasam/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&KategoriID=15&ArticleID=1121901&Date=27.07.2009&b=ABD%20ruyasi%20Work%20and%20Travel%20programinda%20skandal&ver=4802). Komik, inanılmaz geliyor haberler kulağa, bana da manşeti gördüğümde öyle gelmişti, ama Türkiye'nin en güvenilir haber kaynağından okumak böyle bir haberi, ve sürekli bu tarz haberlerle karşılaşmak kafalarda bir soru işareti oluşturmuyor değil. Ve gözlemlediğim kadarıyla söylüyorum (burda zilyonlarca work 'n travel öğrencisi arkadaşım var), öğrenciden en büyük götürüsü, bu güzel yaz gününde yaşanılan kronik mutsuzluk. Tüm öğrencinin başındaki en büyük bela. Seneye asla diyen büyük bir çoğunluk var.

work and travel alaska hakkında tecrübe etmediğim ama çok yakın bir arkadaşımdan aldığım haberlere göre, para kazanmak açısından çok uygun ortamlarda yaşıyormuş, fakat çok çalışmak, çok ağır işlerde çalışmak gibi sıkıntıları varmış. İki haftada 1200 dolarlık paycheck görmüş olup, haftalık konaklama kirası da 30 dolar. Fakat sabah, öğle, akşam burnunun direğinin kırılmasına yol açan, domuz-balık kokusu çekilmez derecede. Çok kötü şartlar, şans ile azınlık denk gelen, üstelik muallak olan biriktirilecek para. Karar sizin.

Organizasyonu yöneten şirketler ise güvenilmez. Her biri beton duvarlar arasında problem dinleyip, sorumluluğu üstlenmeyecek kaçamak cevaplar veren insanlardan oluşuyor. Hiç bir öğrenci üzerine hiç bir yasal sorumluluk almayan, fakat öğrenci başı 1100-1500 arası değişen miktara asla hayır demeyen topluluklar. CIEE, bu şirketlerin amerika ayağı, anlayışsız insanlardan oluşan başka bir topluluk. Öğrenciyi sıkıştırmak, vize iptali ile tehdit etmekten başka hiçbir işlevini görmedim. Şikayet durumunda ise, dosya açıp, ilgilenmemek üzerine master yapmış bir güruh insandan oluşuyor.

Organizasyon sürecinde tecrübe edilmiş bir kaç anı: Amerikaya geliş ile sosyal güvenlik kartının eline ulaşması arasında bir aylık bir süreç var, ve bu süreç içinde işvereni tarafından işinden çıkarılıp, hiç bir yasal hakkı olmadan başka bir eyalete geçmek için 26 saat otobüs yolculuğu yapan bir arkadaşım, çalışma vizesi 1 ekime kadar fakat amerikada bulunma(yaşama) vizesi 1 eylülde sona erdiği için 1 eylülde işten çıkarılan, ve şu anda amerikadan ayrılmadığı için fiilen suç işleyen bir arkadaşım, Türkiye'de garanti edilmiş çalışma saatlerinin altında çalışan, bunun verdiği yasal hakla işten ayrılan, fakat vize iptali yapılacağı söylenip içten içe tehdit edilen bir ben var elimde. Dahası da var, ama o hikayeleri paylaşabilmek için gerekli olan bir adet sağlam mideyi bu yazıyı okuyan herkesten rica edemediğim için yazmıyorum.

Hakkındaki internet haberleri : Son paragrafı ise organizasyon hakkında manşete çıkan internet haberleri oluşturmakta.

http://www.ntvmsnbc.com/id/24986927/

http://www.ntvmsnbc.com/id/24986737/

http://haber.sol.org.tr/ekonomi/work-and-travel-koleligi-haberi-16101

http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/12138400.asp?gid=229

http://www.milliyet.com.tr/Yasam/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&KategoriID=15&ArticleID=1121901&Date=27.07.2009&b=ABD%20ruyasi%20Work%20and%20Travel%20programinda%20skandal&ver=4802

Hakkında serisi muhtemelen yarın, Busch Gardens Europe, VA, ile devam edecek,

Murat Mustafa Tunç

Bu yazıyı yazarken media player'ımda dönen 14 şarkı
My hero - Foo Fighters
Privilege - Incubus
Heartbreaker - Led Zeppelin
Deprem - Malt
My Istanbul - Mizan
Bulls on Parade - Rage Against the Machine
Ağlama - Pinhani
Deminki Parça - Quartet Muartet
Blue Angel - Squirrel Nut Zippers
Come Together - The Beatles
Across the Universe - The Beatles
Yellow Submarine - The Beatles
Kafam Seninle Güzel - Zardanadam
Gel - Gren

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder